Door: Toine Wilke, voedingswetenschapper, biochemicus en zeewier expert.

Zeewier is in opkomst: Naast zeewier in de toko, zijn er tegenwoordig zeewiersalades, zeewierchips en zelfs zeewierburgers te koop.

Wat is er zo speciaal aan zeewier, is het echt zo gezond? Is het bijvoorbeeld toeval dat mensen in Japan, waar de meeste zeewier wordt gegeten, langer leven? En zouden wij zonder zeewier ook dezelfde hersencapaciteit hebben ontwikkeld? Hieronder lees je een zeewier basisverhaal vanuit een evolutionair perspectief, wellicht word je net zo enthousiast als ik!

Van vis naar mens

Iedereen die iets van evolutie af weet, weet dat het leven is ontstaan in de zee. Eerst waren er bacteriën, later kwamen er vissen, die vissen gingen aan land. Toen werden het apen, en tenslotte kwamen wij, de homo sapiens. Het is duidelijk dat we van buiten niet meer op vissen lijken. Maar op heel veel manieren kun je zien dat wij óók ooit in de zee zwommen: de samenstelling van ons lichaamsvocht (bloed en tranen) lijkt veel op zeewater. En als een kind in de buik van zijn moeder groeit, dan lijkt het begin op een vis, en ‘zwemt’ het de eerste 9 maanden in het zeewater. De onderstaande afbeelding (van boven naar beneden!) laat dit mooi zien:

Zeewier als voedsel

Diep vanbinnen lijken we dus nog steeds op zeevissen. En wat eten die vissen? Juist, zeewier. Er zijn ook roofvissen, maar die eten vissen die zeewier hebben gegeten. Dus op die manier krijgt elke vis de voedingsstoffen van zeewier binnen. Miljoenen jaren geleden, toen de vissen aan land kwamen en geleidelijk apen werden, aten ze nog steeds zeewier. En ook toen apen mensen werden, aten ze nog zeewier. Sommige wetenschappers geloven zelfs dat ons menselijk brein nooit zo slim was geworden, als er geen vis, schaaldieren en zeewier aanwezig was om te eten. Voedsel uit de zee is het meest rijke aan hersen-specifieke voedingsstoffen zoals bijvoorbeeld omega-3 vetzuren, jodium en ijzer.

Kwijtgeraakt

In de laatste 100.000 jaar – een relatief korte periode in de evolutie – is er ontzettend veel gebeurd: mensen zijn van de kust het binnenland in getrokken en ander voedsel gaan eten. Granen bijvoorbeeld, en bessen maar ook andere dieren. Ook op dit nieuwe dieet konden we prima leven. Er was – en is – geen absolute noodzaak om zeewier te eten maar dit is naar onze mening verre van ideaal. Vooral in de wereld van vandaag de dag. We zijn steeds meer met onze rug naar de zee gaan leven en dit stukje natuur in ons dieet kwijtgeraakt.

Zeewier en gezondheid

Het lijkt erg logisch: als we zeewier gaan eten, dan is dat goed voor ons. Zeewier bevat immers meer vitaminen en mineralen dan welke landgroente dan ook. Daarnaast zitten er allerlei andere bestanddelen in die goed voor ons zijn. Direct wetenschappelijk bewijs is er helaas nog maar weinig: er zijn nog nauwelijks wetenschappelijke studies gedaan naar de gezondheidseffecten van zeewier op mensen. Daarom kunnen we nu nog niet zeggen dat het goed voor je is. Bij dieren is de verzameling van bewijs al verder gevorderd. We weten dat ze zeer goed gedijen op zeewier. Onder andere varkens, paarden en zelfs zalmen worden bijgevoerd met deze allereerste planten die op de aardbodem verschenen.

Moet ik zeewier eten?

Die vraag kun je het best zelf beantwoorden. Uiteraard kun je het gewoon een keer proberen. In de betere biologische winkels kan je verschillende soorten vinden. Heb je geen zin om te koken met zeewier dan zijn de zeewier capsules van Seagreens met Europese oorsprong een zeer goede keuze. Seagreens is een met prijzen onderscheiden zeewier-supplement en speciaal geproduceerd voor menselijke consumptie.