Uw postcode belangrijker dan uw genetische code?
In een onlangs verschenen onderzoek van Harvard Medical School en de University of Queensland Australië gingen wetenschappers op zoek naar het antwoord op de aloude ‘nature versus nurture’ vraag. Spelen omgevingsfactoren, of genetische aanleg de belangrijkste rol in het ontstaan van ziekten?
Big Data… in het groot!
De wetenschappers bouwden -naar eigen zeggen- ‘s werelds grootste database gebaseerd op ziekteverzekeringsclaims van bijna 45 miljoen mensen inclusief duizenden tweelingen. Ze onderzochten de effecten van genen en de effecten van de leefomgeving op 560 veel voorkomende aandoeningen. In totaal 23 categorieën, variërend van hart- en vaatziekten, neuromusculaire aandoeningen, mentale problematiek tot aan ‘problemen’ met het skelet.
Nature versus Nurture
De studie, gepubliceerd in het tijdschrift Nature Genetics, had eigenlijk geen grote verrassingen. Genetica had de grootste invloed op ziekten in het vroege leven en op cognitieve en, of leerstoornissen. Omgeving was de duidelijkste factor bij morbide obesitas en, niet verwonderlijk, bij infecties zoals de ziekte van Lyme, die wordt verspreid door teken. In een bosrijke en landelijke omgeving leven nu eenmaal meer teken dan in een betonnen stadsjungle.
De onderzoekers bevestigden met deze studie eigenlijk wat andere wetenschappers en artsen al jaren zeggen: gezondheid is vaak een kwestie van een ingewikkelde samenwerking tussen milieu en genen. Voorbeeldje: Mensen met bepaalde genetische aanleg hebben meer kans om bijvoorbeeld zwaarlijvig te worden als ze op een plek gaan wonen waar het moeilijk is om te trainen en waar het moeilijk is om een gezond dieet te volgen. Denk aan een buurt met veel afhaalrestaurants, weinig winkels met versproducten en gebrekkige voorzieningen op sportgebied.
Bij ons in Nederland
Ook in Nederland tekent zich eenzelfde beeld af en ook hier zie je verschillen in gezondheid naar voren komen die samenhangen met bijvoorbeeld de sociaaleconomische status en dus ook de leefomgeving.
Gezondheid per wijk en buurt
Het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) heeft een interactieve kaart ontwikkeld waarop dit goed te zien is. De cijfers waarop deze kaart gebaseerd is, zijn afkomstig van de Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen 2016 van de verschillende GGD’s, het CBS en het RIVM.
Met deze wetenschap in het achterhoofd kun je dus eens mooi kijken hoe het in je eigen buurtje is gesteld. Altijd leuk! Wel goed onthouden: het blijft natuurlijk statistiek. Godfried Bomans zei al: “Een statisticus waadde vol vertrouwen door een rivier die gemiddeld één meter diep was. Hij verdronk.”
Ga naar de site:
